Giảm thịt đỏ, sống thêm xanh—Phương châm hành động của tôi

Tôi là một học sinh phổ thông thế hệ Z điển hình. Tôi vật lộn với việc cân bằng giữa trường học và các mối quan hệ, tôi yêu phim và bánh mì kẹp thịt, tôi không biết ước mơ của mình là gì và tôi muốn hành động vì khí hậu. 

Chờ đã, tại sao tôi lại muốn hành động vì khí hậu, bạn hỏi? Chà, thật sự cũng một phần là do chủ đề biến đổi khí hậu đang hiện diện khắp mọi nơi trên internet, và một thanh  niên điển hình như tôi cũng muốn tham gia “phong trào” này. Tóm lại thì, ai cũng muốn làm điều gì đó tốt cho Trái Đất và cứu loài người khỏi nguy cơ diệt vong, đúng không nhỉ?

Nhưng mãi cho đến khi tham gia UPSHIFT -Climate Action, tôi mới thật sự hiểu sâu hơn về biến đổi khí hậu và các lĩnh vực liên quan. Để được tham gia chương trình, các ứng viên phải nghĩ ra một ý tưởng cho dự án mơ ước nhắm ứng phó với biến đổi khí hậu. Vì thế, tôi đã phối hợp với một vài người bạn tâm huyết và bắt đầu nghiên cứu về nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu và một số giải pháp để ứng phó với nó. 

Sau một lúc tìm kiếm, cuối cùng chúng tôi cũng đã chọn được một lĩnh vực hành động mà chúng tôi chưa bao giờ nghĩ đến trước đây: thức ăn. Ở Việt Nam, các cuộc nói chuyện về khí hậu luôn xoay quanh vấn đề nhựa, chất gây ô nhiễm không khí, sự thờ ơ của người dân và nhiều vấn đề khác, nhưng hầu như không có thực phẩm. Tôi đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng việc chăn nuôi gia súc chiếm khoảng 14,5% lượng phát thải khí nhà kính của thế giới mỗi năm, gần bằng lượng phát thải từ tất cả ô tô, xe tải, máy bay và tàu cộng lại hiện nay. Rằng nếu con người tiêu thụ lương thực trồng được thay vì đưa nó cho động vật ăn, thì nguồn lương thực của thế giới sẽ tăng thêm khoảng 70% so với hiện tại—đủ để cung cấp cho 4 tỷ người nữa ăn. 

Mặc dù hệ thống lương thực, thực phẩm nghe có vẻ khổng lồ, nhưng chúng tôi tin rằng, bản thân mỗi thanh niên CÓ khả năng giảm thiểu tác động của mình đối với môi trường bằng việc thay đổi chế độ ăn uống. Khẩu hiệu dự án Tofu Tree của chúng tôi đã nói lên tất cả: “Giảm thịt đỏ, sống thêm xanh!”

Nhưng có vẻ như hầu hết thanh niên Việt Nam không biết về điều này. Các bài báo về khí hậu và dinh dưỡng thường rất học thuật, và không có nhiều nền tảng để những người trẻ quan tâm tìm kiếm các nguồn phù hợp hoặc nhờ trợ giúp. 

Vì vậy, Tofu Tree đã ra mắt trang Facebook của mình, nơi chúng tôi tổng hợp thông tin về tác động của thực phẩm và biến đổi khí hậu thành những phần nhỏ dễ tiêu hóa cho sinh viên và người mới bắt đầu. Là học sinh chuyên ngành tiếng Anh, chúng tôi có thể tìm nguồn thông tin từ các bài báo và trang web nghiên cứu tiếng Anh và đưa chúng vào các bài báo tiếng Việt với giọng điệu vui nhộn và dễ thương. Mục đích của chúng tôi là làm cho kiến ​​thức về khí hậu và thực phẩm dễ tiếp cận hơn với giới trẻ Việt Nam, khơi dậy sự tò mò của họ và hy vọng truyền cảm hứng cho họ hành động.

Hầu hết những người biết rằng tôi là người sáng lập dự án như vậy đều hỏi tôi: tôi có ăn chay trường không? Ăn chay có phải là truyền thống của gia đình tôi không? Phải chăng tôi ăn chay vì lý do tôn giáo? Câu trả lời là, Không. Như tôi đã nói, tôi là một thanh niên rất điển hình, không theo tôn giáo và sống với những người ăn nhiều thịt. Tuy nhiên, tôi nghĩ, nếu tôi sinh ra trong một gia đình thuần chay, có lẽ tôi đã không có động lực để bắt đầu dự án, vì tôi sẽ không hiểu những bạn trẻ khác khó thay đổi chế độ ăn uống của họ như thế nào, đặc biệt là khi họ còn dựa vào gia đình về mặt tài chính, những người có thể không biết hoặc không quan tâm đến thực phẩm bền vững. Cá nhân tôi cảm thấy khó thuyết phục bố mẹ thay đổi chế độ ăn uống để bảo vệ môi trường, vì vậy tôi cố gắng tự nấu thức ăn có nguồn gốc thực vật cho tôi bất cứ khi nào có thể. Hầu hết các thanh niên khác mà tôi khảo sát đều nêu lên cùng một vấn đề, cộng với những thách thức khác như không biết nấu ăn và không hiểu đủ về dinh dưỡng. Để giải quyết vấn đề đó, chúng tôi thường đăng thông tin về dinh dưỡng từ thực vật và các công thức nấu ăn dễ dàng cho người mới bắt đầu nấu ăn trên trang Facebook của chúng tôi, với hy vọng sẽ cung cấp cho sinh viên một chút hướng dẫn để hiện thực hoá chế độ ăn vì môi trường. Chúng tôi cũng tổ chức các buổi trò chuyện, nơi các bác sĩ chuyên ngành dinh dưỡng và các nhà hoạt động môi trường đến nói chuyện trực tiếp với học sinh để giải tỏa những hoang mang của họ về việc ăn chay. 

Mong muốn của chúng tôi là sẽ có ngày càng nhiều thanh niên bắt đầu quan tâm đến các vấn đề khí hậu như chúng tôi trước đây, và bắt đầu tham gia vào phong trào toàn cầu vì một hành tinh xanh hơn đồng thời trở nên khỏe mạnh và hạnh phúc hơn. Tôi hy vọng thanh niên sẽ nhận ra rằng quyền lực để tạo ra những thay đổi không chỉ nằm trong tay các chính trị gia và tỷ phú. Nó nằm ngay trong các món ăn của họ.