Tuyên bố chung Thanh niên Việt Nam về Khí hậu 2022
Chúng tôi, thanh niên Việt Nam,
Nhận thức được rằng biến đổi khí hậu ngày càng trở nên rõ ràng hơn ở Việt Nam, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển bền vững và đời sống hằng ngày của người dân; đặc biệt là nhóm thiểu sổ/ nhóm yếu thế (bao gồm cả người dân ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, người có hoàn cảnh khó khăn, người khuyết tật, LGBTQ+,…);
Ghi nhận tầm quan trọng của việc tạo ra một tuyên bố thanh niên Việt Nam cũng như sự đóng góp của thanh niên Việt Nam vào các hoạt ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường;
Khẳng định ứng phó với biến đổi khí hậu không phải là công việc của một cá nhân, một tổ chức riêng lẻ mà là công việc chung của toàn xã hội, của tất cả các quốc gia trên thế giới;
Kêu gọi thực hiện các hành động ngay lập tức để hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở giới hạn tối đa 1,5°C cũng như đạt được các mục tiêu dài hạn của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.
Hướng tới hành động vì Khí hậu toàn diện, thanh niên Việt Nam, tuyên bố:
Về phát thải ròng bằng “0”
Chúng tôi kêu gọi Chính phủ dừng đầu tư vào mở nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hoá thạch từ nay tới năm 2030, hạn chế các tổ chức tài chính đầu tư vào các dự án có tỷ lệ phát thải lớn; hạn chế đến mức thấp nhất việc sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần tiến tới loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm này vào năm 2030.
Chúng tôi đề xuất Chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức tài chính cần có chính sách, chương trình hành động quyết liệt hơn nhằm cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng tuần hoàn và phát thải thấp; tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển tài chính xanh; chuyển dịch đầu tư vào các dự án công nghệ giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu, các dự án giải pháp dựa vào tự nhiên.
Về giáo dục và đào tạo
Chúng tôi kiến nghị Chính phủ triển khai lồng ghép các nội dung liên quan đến biến đổi khí hậu vào trong chương trình giáo dục phổ thông, đặc biệt là các nội dung mang tính địa phương, bằng cả tiếng Việt và tiếng dân tộc ở các cấp học từ nay tới năm 2030.
Chúng tôi đề xuất các địa phương và các bên liên quan cần có các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu cho người dân, thúc đẩy lối sống “xanh” và hành động vì khí hậu.
Về hỗ trợ dành cho thanh niên
Chúng tôi mong muốn Chính phủ, doanh nghiệp, và các tổ chức xã hội có các nguồn quỹ với cơ chế giải ngân đơn giản, minh bạch nhằm hỗ trợ tài chính cho các hoạt động về ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường do thanh niên khởi xướng và thực hiện.
Chúng tôi đề xuất Chính phủ, doanh nghiệp, và các tổ chức xã hội tiếp tục xây dựng các chương trình nâng cao năng lực, tăng cường khả năng tiếp cận thông tin cho thanh niên ở mọi vùng miền trên cả nước, trao quyền cho thanh niên địa phương nhằm phát huy tri thức bản địa, kết nối các chuyên gia, tham gia trao đổi kinh nghiệm thực tiễn cũng như đóng góp tham vấn tại các diễn đàn trong nước và quốc tế.
Về sự tham gia của thanh niên vào chính sách và quá trình ra quyết định
Chúng tôi khuyến nghị rằng thanh niên cần được bày tỏ quan điểm, tiếng nói và tham gia nhiều hơn vào quá trình hoạch định, xây dựng chính sách tại cấp độ địa phương và quốc gia, bao gồm các chính sách quan trọng của quốc gia như Đóng góp do quốc gia tự quyết định, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu, Luật và chính sách về biến đổi khí hậu và môi trường.
Chúng tôi mong muốn Chính phủ tạo hành lang và cơ sở pháp lý hỗ trợ các cá nhân, sáng kiến, phong trào và tổ chức thanh niên, trong đó cần có các cơ chế riêng dành cho các nhóm thiểu số/ nhóm yếu thế và nhóm bị ảnh hưởng trực tiếp bởi biến đổi khí hậu; thành lập nhóm công tác thanh niên về chính sách khí hậu để đại diện tiếng nói của thanh niên tại các diễn đàn chính sách quốc gia và thế giới.
Không chỉ dừng lại ở đó, chúng tôi cũng đã xây dựng một lộ trình thanh niên hành động vì khí hậu từ nay cho đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chúng tôi đề xuất Chính phủ, doanh nghiệp, và các tổ chức xã hội cùng chung tay đóng góp và thực hiện lộ trình này, thông qua phân bổ nguồn lực, thúc đẩy hợp tác với Mạng lưới thanh niên hành động vì khí hậu và các sáng kiến thanh niên. Chúng tôi cam kết tiếp tục hành động hết sức mình để những đề xuất này sẽ trở thành hiện thực trong thời gian tới.
Đồng tác giả
